Skip to content

Over sterven

Laatste levensfase

Als sterven dichtbij komt, gebeurt er veel in de beleving van zowel de patiënt als de naasten. De patiënt moet het leven gaan loslaten, de naasten leven met de gedachte straks alleen verder te moeten, met alle gevoelens en emoties van dien. Er zijn diverse televisieseries die thema’s rondom afscheid, verlies en sterven op heldere en integere wijze belichten.
In de televisieserie Dood voor Beginners komen onderwerpen als wel/niet behandelen, je verhouden tot de dood, waardig sterven en rituelen aan bod door gesprekken met onder andere artsen, een filosoof, patiënten en diens naasten.
Een dvd met de serie is te bestellen via deze link!

Voor de televisieserie Kijken in de ziel, Op de drempel sprak Coen Verbraak met mensen die weten dat ze nog maar kort te leven hebben. Op openhartige wijze vertellen o.a. filosoof René Gudde en schrijfster Laura Maaskant hoe het is om te leven in het zicht van het einde. Hoe ga je om met alle emoties die bij dat sterven horen? Wanneer laat je het leven los? Hoe benoem je het onbenoembare? Het zijn ‘levenslessen’ waarin het niet alleen gaat over de dood, maar vooral over het leven.
De afleveringen kunt u bekijken op youtube: https://youtu.be/YWKM6ED-Q9I

Ook interviewde Coen Verbaak gelijknamige serie diverse nabestaanden. Kijk op youtube: Kijken in de Ziel, De achterblijvers: https://www.youtube.com/watch?v=EqtiT-yuZtY

Het stervensproces

Het naderende sterven kan voor patiënt en naasten angst en onrust veroorzaken. Kennis over hoe het stervensproces verloopt kan spanning wegnemen en rust geven.

Een koude neus, reutelen en troebele ogen. Het zijn enkele symptomen die bij mensen die terminaal ziek of oud zijn,wijzen op een naderende dood. Iemand die gaat sterven na een ziekbed, voelt zich steeds zwakker worden en heeft het gevoel dat alle kracht uit het lichaam wegvloeit. Dat kan iemand onrustig maken. Een stervende wil meestal niet alleen zijn. In de laatste levensfase zullen veel mensen terugblikken op hun leven. Tegelijkertijd gebeurt er van alles in het lichaam. Dat gaat bij iedereen anders, maar onderstaande symptomen komen bij veel mensen voor.
Over het tijdstip van overlijden zeggen deze signalen weinig. Ze kunnen een week voor het overlijden al optreden, maar ook pas een paar uur voor de dood zichtbaar zijn. Ook de volgorde waarop de veranderingen optreden, verschilt per persoon.
Tot slot treden meestal niet alle symptomen op, soms zelfs geen van alle.
De volgende signalen kunnen wijzen op het naderende einde:

– Slaperigheid
– Steeds minder eten en drinken
– Moeilijk slikken
– Reutelen
– Troebele ogen
– Terminale onrust
– Veranderende ademhaling
– Doodsmasker
– Verzwakte hartslag
– Onwillekeurige bewegingen
– Terminale koorts
– Verlies van urine en ontlasting
– Het overlijden

Voor een uitleg over de symptomen verwijzen wij u naar https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/psyche/hoe-het-stervensproces-verloopt

Heeft u vragen of behoefte om te praten over de laatste fase en/of het sterven, neemt u dan contact op met de coördinator.